Michael DeVries
Uw huisvrouw zal wezen als een vruchtbare wijnstok aan de zijden van uw huis…” (Psalm 128:3a).1
Moederdag
Het is nogal vreemd, zo niet ironisch, dat een jaarlijkse ‘moederdag’ in onze tijd zo wijdverbreid wordt gevierd. Wanneer we de huidige trends en verwachtingen voor de toekomst onderzoeken, zien we dat voor velen — zowel mannen als vrouwen — huwelijk en gezin eenvoudigweg niet worden beschouwd als de weg naar het ‘goede leven’. We zien dat steeds meer mensen afzien van het huwelijk, omdat de sociale druk om te trouwen afneemt en vrouwen het nu gemakkelijker vinden om economische onafhankelijkheid te bereiken. We zien een aanhoudend hoog aantal echtscheidingen, lage geboortecijfers en kleinere gezinnen. Kinderen worden vaak beschouwd als een last en scheppen economische verplichtingen.
Overheidssturing op betaalde arbeid voor moeders
Al meer dan vijftig jaar geeft onze cultuur voorrang aan de loonarbeid van moeders buitenshuis boven hun werk binnenshuis. Financieel is het zoveel gemakkelijker met een tweeverdienersgezin. Het overheidsbeleid en de regelgeving hebben die houding bevorderd. Gesubsidieerde dagopvang en voorschoolse opvang voor kinderen en herziening van de belastingwetgeving, die verschillende belastingvoordelen biedt voor tweeverdieners, behoren tot het beleid dat bedoeld is om meer moeders weg te krijgen uit hun huis en van hun kinderen en onder de betaalde beroepsbevolking te komen. Veel economen houden vol dat het bruto binnenlands product van ons land erom vraagt. Verder is er een groeiende bezorgdheid dat de pandemie van het coronavirus, waardoor kinderdagverblijven en scholen zijn gesloten, het noodzakelijk heeft gemaakt, vooral voor vrouwen, om naar huis terug te keren om voor de kinderen te zorgen. Velen vrezen dat de onafhankelijkheid van vrouwen een stil slachtoffer van de pandemie zal zijn.
Gelukkige moeders
Hoe volkomen vreemd is dan de leer van de Schrift over de gelukzaligheid van het huwelijk in de Heere, het moederschap en het gezinsleven. Wat moeten we God dankbaar zijn dat in Zijn kerk gezinnen, veel kinderen, echtgenotes en moeders zijn die gelukkig, tevreden en rijk gezegend zijn terwijl ze in huis werken. Waarlijk, “uw vrouw zal zijn als een vruchtbare wijnstok aan de zijden van uw huis.”
De vreze des Heeren als sleutel voor een gelukkig gezinsleven
Hier in Psalm 128 zien we de gelukzaligheid van het gezinsleven in de vreze des Heeren. Dat is natuurlijk de sleutel, de vreze des HEEREN! “Welgelukzalig is een iegelijk die den HEERE vreest” (vs. 1a). Het gelukkige zit er niet in door een gezin met twee inkomens te hebben, niet door een vrouw te hebben die zich ‘vervuld’ kan voelen met een carrière buitenshuis, niet door kinderen te vermijden zodat uw gewenste levensstijl niet wordt gehinderd dat u gelukkig zult zijn. Het is het vrezen van de HEERE, wandelen in Zijn wegen, dat geluk brengt — echt geluk. Want God zal zeker in hun dagelijks brood voorzien. “Want gij zult eten van den arbeid uwer handen; welgelukzalig zult gij zijn, en het zal u welgaan” (vs. 2). Ja, er kunnen tijden zijn van financiële strijd, tijden waarin veel offers moeten worden gebracht, zoals in tijden van een pandemie. Maar God zal zeker voorzien in het nodige voor ons leven, als we Hem vrezen en eerst Zijn Koninkrijk zoeken.
Rijke zegen
En in de vreze des Heeren ligt de rijke zegen van het hebben van een vrouw en kinderen. Dit wil niet zeggen dat de zegen van God niet rust op het huis van het godvrezende paar dat geen kinderen heeft gekregen en op het huis van hen die de Heere leidt op de weg van het ongehuwde leven. Zij zullen rijkelijk gezegend worden in de speciale plaats en roeping die Hij voor hen heeft in Zijn Kerk en Koninkrijk. Maar de algemene regel is dat God kinderen aan man en vrouw geeft. Hier is de beschrijving die we hebben van de vrouw van de godvrezende man heel mooi en puntig: “als een vruchtbare wijnstok aan de zijden van uw huis.”
Het sieraad van de vrouw
Het hier gebruikte beeld is niet moeilijk te begrijpen. Een vruchtbare wijnstok is een zeer aangename, mooie en bloeiende plant. Onze reactie op de godvrezende vrouw zou moeten zijn: wat een schoon en heerlijk schepsel is zij! Zij heeft een zekere heerlijkheid over zich. Ze verschilt van de vrouwen van de wereld zoals schoonheid verschilt van lelijkheid. Ze heeft een echte schoonheid en echte versiering. “Welker versiersel zij, niet hetgeen uiterlijk is, bestaande in het vlechten des haars, en omhangen van goud, of van klederen aan te trekken”, maar “de verborgen mens des harten, in het onverderfelijk versiersel van een zachtmoedigen en stillen geest, die kostelijk is voor God” (1 Petrus 3:3–4). Haar schoonheid is niet te vinden in een chique kapsel, dure sieraden of ontwerpmode. Het is een geestelijke schoonheid die ervoor zorgt dat haar kinderen opstaan en haar welgelukzalig roemen en dat haar man haar prijst (Spreuken 31:28).
Mannen moeten hun vrouw steunen
Bovendien is een wijnstok een beeld van afhankelijkheid; een wijnstok heeft ondersteuning nodig. De godvrezende vrouw wordt niet vergeleken met een machtige eik, maar met een tere wijnstok! Mannen moeten hun vrouw steunen en verdedigen. Mannen behoren zich geduldig en voorzichtig te gedragen tegenover hun vrouw. Zoals we lezen in 1 Petrus 3:7, moeten mannen de vrouw eren als het zwakste vat. De vrouw is het zwakste vat, want dit is hoe God haar als vrouw heeft gemaakt. Dat is haar unieke, onderscheiden relatie met de man die God in het begin heeft ingesteld.
Wijnstok heeft ondersteuning nodig
God heeft de positie van de vrouw in het huwelijk ingesteld als een plaats van onderwerping en afhankelijkheid. Zij is de wijnstok, het zwakste vat in het huwelijk en dat maakt deel uit van haar door God gegeven heerlijkheid als vrouw. Als de man zich hiervan bewust is, zal hij zijn vrouw zacht en vriendelijk behandelen. Een wijnstok mag dan gezond en sterk zijn, hij is niettemin kwetsbaar. Hij heeft ondersteuning nodig. De godvrezende echtgenoot zal haar met teerheid behandelen. Hij zal haar voeden en koesteren.
De vruchtbare wijnstok
Ze is een vruchtbare wijnstok; vruchtbaar op zoveel manieren. In het begin was het niet goed dat de mens alleen was. Hij had een hulpe tegenover hem nodig. Wie een vrouw vindt, vindt een goede zaak (Spr. 18:22a). De godvrezende vrouw is vruchtbaar in liefde, in vriendelijkheid, in spaarzaamheid, in hulpvaardigheid, in genegenheid, in comfort.
De belangrijkste vrucht van de vrouw
Maar het is duidelijk dat de belangrijkste vrucht van de godvruchtige vrouw vaak kinderen zijn: “uw kinderen als olijfplanten rondom uw tafel” (Psalm 128:3b). Olijfplanten zijn aanwijzingen voor rijkdom en zegen. Dit beeld was zeer bekend in Israël. Want rondom de oudere olijfboom ontspruiten tal van scheuten. Dus kinderen en jongeren groeien op rondom hun ouders. Wat een zegen! Zoals we in de vorige psalm, Psalm 127, lazen: “Zie, kinderen zijn een erfdeel des HEEREN; des buiks vrucht is een beloning.” De door God rijk gezegende man heeft vaak kinderen en ze zijn vooral zichtbaar als ze rondom de tafel zitten tijdens de maaltijd.
Rondom het huis
Merk ook op dat ze een vruchtbare wijnstok is “aan de zijden van uw huis”. Letterlijk kan het woord ‘zijkanten’ de kamers van een huis aanduiden waar ze misschien bezig is met haar huishoudelijke taken. Waar het om gaat is dat de normale omgeving van de vrouw en moeder, het huis is. Hoe volkomen vreemd klinkt dat tegenwoordig voor de meeste mensen. Maar de godvrezende vrouw moet druk zijn om van het huis een thuis te maken, een verbondshuis. Als je de godvrezende vrouw en moeder wilt vinden, is ze meestal thuis te vinden. Haar activiteiten- en arbeidscentrum zijn in haar huis.
De deugdelijke vrouw
Denk eens aan de deugdelijke vrouw uit Spreuken 31: al haar gaven en capaciteiten worden gebruikt voor haar huis, voor het welzijn van haar man en kinderen. Sálomo zegt dat “zij doet goed en geen kwaad, al de dagen haars levens” (Spreuken 31:12). Ze is bereid om zich voor hen op te offeren, voor hen te leven, in het besef dat ze op die manier ook echt gezegend, gelukkig, vervuld zal zijn. Spreuken 31:27 zegt: “Zij beschouwt de gangen van haar huis…”.
De wijze vrouw is ijverig
De wijze vrouw van Spreuken 31 is druk met het zorgen voor kleding, het bereiden van voedsel en zelfs het kopen van een veld waar ze een tuin en een wijngaard zou kunnen hebben om eten en drinken voor de tafel te leveren. Ze is ijverig, maakt producten en goederen om te verkopen en te ruilen met de kooplieden. Wat een hulp is zij voor haar man en gezin, wat een zegen en voordeel voor vele anderen! Waarlijk, zij is een vruchtbare wijnstok aan de zijden van uw huis.
Het huis te bewaren
Dit behoeft meer nadruk dan ooit tevoren. Het is het Woord van God dat zegt dat de roeping van de godvrezende vrouw en moeder is om het huis te bewaren (Titus 2:5). Hierop kunnen natuurlijk uitzonderingen zijn, maar in het algemeen gesproken is het niet de roeping van de vruchtbare wijnstok om in het zweet haars aanschijns in de wereld te werken. Altijd moeten thuis en de familie op de eerste plaats komen! Paulus schrijft aan Timótheüs over de jonge weduwen van de kerk in 1 Timótheüs 5:14–15, dat zij het normale leven van een jonge vrouw van de kerk moeten zoeken, namelijk dat zij “huwen, kinderen telen, het huis regeren, geen oorzaak van lastering aan de wederpartij geven. Want enigen hebben zich alrede afgewend achter den satan.” Let wel, de apostel stelt het verachten van die roeping gelijk aan het volgen van satan! Het is duidelijk dat het Gods doel is dat godvruchtige vrouwen zalig worden in kinderen te baren en op te voeden, niet door te werken in de wereld (1 Timótheus 2:15).
De wereldse visie op de vrouw
Dit strookt helemaal niet met het beeld dat de ongelovige wereld voor ons zou hebben van een gelukkige, succesvolle, vervulde vrouw. De wereld schetst een heel ander beeld van schoonheid bij de glamoureuze carrièrevrouw. Durf haar niet te vergelijken met een vruchtbare wijnstok; ze is ijzersterk, onafhankelijk, een gelijke met haar man, zeker niet zijn helper. Ze heeft haar eigen carrière, haar eigen bankrekeningen en investeringen, haar eigen vriendenkring, haar eigen sociale leven. De dwaze vrouwen van de wereld streven naar heerschappij over hun echtgenoten in opstand tegen God. Sálomo noemt dezulke “afschuwelijke vrouwen”.2 Ze brengen schande over hun huishoudens. Hij zegt dat zo’n vrouw verrotting is in de botten van haar man. Want zo’n leven is een ontkenning van het fundament van het huwelijk en lastert het Woord van God!
Verspilling van gaven en talenten?
Velen zouden het leven van de vruchtbare wijnstok omschrijven als gezwoeg, een ondraaglijke verveling, een verspilling van gaven en talenten. Wat een vernederende rol, het zorgen voor de behoeften van een man en die van kinderen! En vergis u niet, het is geen gemakkelijk leven. Het is vooral de laatste maanden niet makkelijk met de drastische veranderingen die nodig zijn tijdens de pandemie. Moeders helpen bij de opvoeding van de kinderen en jongeren sinds de scholen gesloten zijn. Ze kunnen gemakkelijk moeite hebben om het huishoudbudget te beheren met minder beschikbaar geld, vooral als vader thuis is, niet in staat is om te werken, misschien ontslagen is. Vanuit ons perspectief zijn onze vrouwen en moeders door de genade van God verder dan hun plicht gegaan! Laten we hen welgelukzalig roemen!
Kostbaarder dan robijnen
Niet de glamoureuze carrièrevrouw die op zoek is naar zelfontplooiing, is in Gods ogen de eerbare vrouw. Het is de vruchtbare wijnstok, zo gemaakt door Zijn genade, die Hij verklaart kostbaarder te zijn dan robijnen. Op een dag zal ze de Heere horen zeggen: “Wel, gij goede en getrouwe dienstmaagd. Ga in, in de vreugde uws heren.”3
M. de Vries – De auteur is emeritus predikant in de Protestant Reformed Churches in America.
Vertaling: D. Baarssen
