Ag am an Reifirméisean Protastúnach, scríobh Martin Luther leabhar i dteideal, “Braighdeanas na dToile.” Scríobhadh an leabhar seo in éadan dhuine darb ainm Erasmas agus a theagasc go bhfuil saor toile leis an dhuine, is é sin, ábaltacht cé acu rogha a dhéanamh go bheadh nó ná bheadh sé sábhailte. D’inis Luther do Erasmus go bhfuil an ceist seo ar saoirse na dtoile an ceist is tábhachtach san Rheifirméisean. Dúirt sé; “Ní chráigh tú mé le saincheisteanna bhreise mar an pápaíocht, purgaíocht, loghanna, agus rudaí mar sin – is iad mionrudaí níos mó ná saincheisteanna. … Chonaic tú, agus feiceann tú, agus tusa i do aonar, an inse ar a bhfuil an iomlán casadh, agus d’aimsigh tú ar an bponc riachtanach.”
In ainneoin cad a scríobh Luther, is teagasc Erasmus ar saor toile an dteagasc den fhormhór Protastúnachas inniu. Is saor toile:
-
-
Diúltú de rhéamh-ceapadha. Is brí le réamh-ceapadha go chinneann toil Dé (rogha Dé) uile gan eisceacht is gan cuntar, agus cén daoine éigeanta a bheadh sábhailte (Eif. 1:3-6). Múineann saor toile go bhfuil rogha an dhuine barrthábhachtach i slánú.
-
Diúltú den fhírinne Bíoblach go bhfuil muinín sláintiúil bronntanas Dé (Eif. 2:8-10). Múineann saor toile go bhfuil muinín rogha dhuine féin chun chur iontaoibh i Chríost.
-
Diúltú den fhírinne go raibh bás Chríost don a dhaoine amháin (Mt. 1:21). Múineann saor toile go raibh bás Chríost do gach aon duine gan eisceacht agus anois, gur mbrathann a shlánú ar bhur nglacadh leis, is é sin, ar bhur shaor-rogha féin.
-
Taispeánann freisin an creideamh i saor toile seo ins an cineál seanmóir tugtha agus an fianaise déanta is coitiantach, an cineál cé impíonn peacachaí glacadh le Chríost, cé úsáideann glaoighí altóir, achainíthe, amanna cinneadh, ag ardú lámha, agus taicticí eile mar sin chun cur ina luí ar dhaoine an rud a dhéanamh. Réamhshamhlaíonn gach rud mar seo gur mbrathann slánú dhuine ar a rhogha féin.
Creidimid go bhfuil toil an dhuine i mbraighdeanas lena pheaca agus ní amháin nach bhfuil sé ábalta maith a dhéanamh, ach nach bhfuil sé fiú ábalta fonn a bheith air chun maith a dhéanamh comh maith (Rómhánaigh 8:7-8). Go háirithe, níl sé ábalta an mhaith is mó a dhéanamh, ag togradh Dia agus Críost.
Creidimid, mar sin, nach bhfuil ábaltacht ag aon duine chun creidiúint a thabhairt do Chríost mura “mbronntar air ó neamh” (Eoin 6:44).
Creidimid freisin, nárbh é toil dhuine, ach toil cheannasacha agus síoríochta Dé (réamhórdaíocht) an rud cinntitheach i slánú (Gníomhartha 13:48; Filipéigh 2:13).
Cad é, mar sin, an cuspóir de seanmóireacht an soiscéil do gach uile duine? Is é “cumhacht Dé chun sláinte” (Rómhánaigh 1:16), an dóigh ina dtugann Dia creidiúint agus aithreachas do gach uile duine a thogair Sé ón síoríocht agus a d’fhuascail Sé i Chríost. Go mbeadh é sin an cumhacht chun sláinte do mórán!
