Wielebny Angus Stewart
W naszych czasach powszechnej duchowej ślepoty i teologicznego oszustwa warto powtórzyć, że nauczanie Jana Kalwina na temat usprawiedliwienia jest radykalnie sprzeczne z nauczaniem rzymskim, fałszywym ekumenizmem, Nową Perspektywą na Pawła i Wizją Federalną. Genewski reformator potrząsnąłby głową z całkowitym zdumieniem, słysząc twierdzenia niektórych, że jego doktryna o usprawiedliwieniu nie jest taka jak doktryna Marcina Lutra. Należy jasno potwierdzić i zrozumieć, że Kalwin nauczał ortodoksyjnej, biblijnej prawdy o usprawiedliwieniu jedynie przez wiarę tylko w Chrystusa, jedynie przez łaskę, jak głosiły wszystkie wyznania reformowane.
Jednakże w tym artykule, głównie ze względu na ograniczoną przestrzeń, a częściowo z powodu wstydu związanego z udowadnianiem czegoś ewidentnie oczywistego dla wszystkich, z wyjątkiem tych najbardziej zwiedzionych, autor nie będzie poświęcał czasu na ustalenie, że to szczególne koło jest okrągłe.1 Zamiast tego będziemy opierać się na prawdzie usprawiedliwienia przez samą wiarę, przedstawiając pięć aspektów nauczania Kalwina na temat tej doktryny, które są być może mniej znane i rozumiane, lecz mimo to są ważne dla pełnego wyznania i większej pociechy z tego chwalebnego klejnotu ewangelii.
W tym celu rozważymy Katechizm Kościoła Genewskiego Kalwina (1545), który on napisał dla dzieci jako formę nauczania doktryny Chrystusa.2 Co katechizm Kalwina mówi o usprawiedliwieniu? Co Kalwin chciał, aby dzieci w Kościele wiedziały na ten temat? Jakie wielkie prawdy ewangelii usprawiedliwienia według niego powinny i muszą pojąć jagnięta Chrystusa (a nie tylko Jego owce), ażeby móc dojrzewać jako zasobni i pożyteczni członkowie zboru?
Po pierwsze, Kalwin szczególnie jasno wyraża prawdę, że usprawiedliwienie i uświęcenie są odrębne, lecz nierozerwalnie ze sobą związane.
Mistrzu. Czy jednak tę [przypisaną] sprawiedliwość można oddzielić od dobrych uczynków, aby ten, kto ją posiada, był od nich wolny?
Uczony. Tak nie może być. Gdy bowiem przez wiarę przyjmujemy Chrystusa takiego, jaki jest nam ofiarowany, On obiecuje nam nie tylko wybawienie od śmierci i pojednanie z Bogiem [tj. usprawiedliwienie], lecz także dar Ducha Świętego, przez który jesteśmy odrodzeni do nowego życia [tj. uświęcenia]; te rzeczy muszą koniecznie być połączone, aby nie oddzielać Chrystusa od Niego Samego (s. 55).
Usprawiedliwienie i uświęcenie są w Chrystusie – jedno i drugie razem, nierozłącznie – tak jak usprawiedliwienie i uświęcenie są dwoma odrębnymi, kardynalnymi błogosławieństwami nowego przymierza w Chrystusie, jak Kalwin wielokrotnie naucza w swoich różnych pismach, zwłaszcza odwołując się do Jeremiasza 31:31-34. W związku z tym w nauczaniu Kalwina na temat usprawiedliwienia nie ma miejsca na luźne życie czy antynomizm [antynomianizm]. Ci, którzy są prawdziwie usprawiedliwieni jedynie przez samą wiarę, będą i muszą prowadzić nowe, pobożne życie, a tym samym czynić dobre uczynki. Dzieci Przymierza — i dorośli — muszą to wiedzieć i praktykować.
Po drugie, Kalwin stanowczo naucza, że usprawiedliwienie obejmuje pewność zbawienia. Kalwin chciał, aby katechumeni genewscy o tym wiedzieli, jak to pokazuje ten dialog między Mistrzem a Uczonym:
M. Jaka korzyść wynika dla nas z tego przebaczenia [które oczywiście jest zawarte w usprawiedliwieniu]?
U. Zostaliśmy przyjęci, tak jakbyśmy byli sprawiedliwi i niewinni, a jednocześnie utwierdziły się nasze sumienia w pełnym zaufaniu do Jego ojcowskiej łaski, zapewniającej nam zbawienie (s. 79).
Jest tak z konieczności, ponieważ usprawiedliwienie samo w sobie jest Bożym oświadczeniem złożonym nam w świadomości, że jesteśmy sprawiedliwi, a więc jesteśmy odbiorcami Ojcowskiej opieki i zbawienia od Jahwe. Zatem samo usprawiedliwienie niesie ze sobą prawdę pewności.
Jest to kwestia, którą Kalwin wielokrotnie porusza w swoich różnych dziełach. Na przykład w dziele pt. Konieczność Reformy Kościoła, zaraz po rozmowie o usprawiedliwieniu, Kalwin surowo gani Rzym za jego ciężką herezję w tym względzie:
Na koniec istniał inny, najbardziej zaraźliwy błąd, który nie tylko zaprzątał umysły ludzi, ale był uważany za jeden z głównych artykułów wiary, o którym wątpić było bezbożnością, a mianowicie, że wierzący powinni być w ciągłym napięciu i niepewności co do ich korzyści z łaski Bożej. Przez tę sugestię diabła moc wiary została całkowicie zgaszona, korzyści płynące z odkupienia Chrystusa zniweczone, a zbawienie ludzi obalone. Jak bowiem stwierdza Paweł, ta wiara jedynie jest wiarą chrześcijańską, która napawa ufnością nasze serca i ośmiela nas do stawienia się przed obliczem Boga (Rzym. 5:2). Na żadnym innym stanowisku czy poglądzie nie można by utrzymać jego doktryny, jak to już zostało wyrażone w innym miejscu: to znaczy, że „otrzymaliśmy Ducha usynowienia, przez którego wołamy: Abba, Ojcze” (Rzym. 8:15).3
Zatem reformator genewski nie tylko postrzega usprawiedliwienie i uświęcenie jako nierozerwalnie złączone; Pastor Kalwin słusznie naucza również, że usprawiedliwienie obejmuje pewność zbawienia. Najmłodsi katechumeni w kalwińskiej Genewie nie mieli co do tego żadnych wątpliwości. Jednak wielu reformowanych teologów, nawet w naszych czasach, nie ma co do tego jasności.
Po trzecie, usprawiedliwienie obejmuje ciągłe przebaczanie grzechów. Nie jest ono otrzymywane raz na zawsze na samym początku życia chrześcijańskiego, jak wierzy i naucza wielu w kręgach fundamentalistycznych i ewangelickich. Kalwin uczy, że w piątej prośbie Modlitwy Pańskiej („odpuść nam nasze długi [winy], jak i my odpuszczamy naszym dłużnikom [winowajcom]”) my, którzy już jesteśmy wierzący, nieustannie prosimy Boga o odpuszczenie naszych grzechów:
M. Co zawiera piąta prośba?
S. Aby Pan odpuścił nasze grzechy… Kiedy Chrystus dał tę formę modlitwy, przeznaczył ją dla całego Kościoła (s. 79).
W swoich Instytutach religii chrześcijańskiej reformator genewski stwierdza:
… musimy dostąpić tego błogosławieństwa [usprawiedliwienia] nie tylko raz, ale musimy się go trzymać przez całe życie… poselstwo wolnego pojednania jest ogłaszane [tj. kazane] nie tylko na ten czy inny dzień, lecz jest poświadczone jako wieczne w Kościele (3.14).11).
Usprawiedliwienie nie wzrasta, gdyż jest ono w 100% kompletne, w oparciu o przypisaną nam doskonałą sprawiedliwość Jezusa Chrystusa. Ale my, którzy jesteśmy sprawiedliwi, jesteśmy także grzesznikami (zapożyczając frazeologię Lutra), dlatego nieustannie potrzebujemy słyszeć w naszej świadomości zapewnienie o ułaskawieniu, zwłaszcza poprzez zwiastowanie. To jest reformowane i biblijne chrześcijaństwo dla młodych i starych.
Po czwarte, Kalwin naucza, że dar usprawiedliwienia, który jest nierozerwalnie związany z uświęceniem i obejmuje zarówno pewność, jak i ciągłe przebaczenie grzechów, można otrzymać i cieszyć się nim tylko w prawdziwym kościele. W ten sposób Katechizm Kościoła Genewskiego odnosi się do dwóch artykułów Apostolskiego Wyznania Wiary: „Wierzę w święty, Kościół powszechny” i „odpuszczenie grzechów”:
M. Dlaczego podporządkowujecie odpuszczenie grzechów Kościołowi?
S. Nikt bowiem go nie uzyskuje, jeśli wcześniej nie zjednoczył się z ludem Bożym, zachowując wytrwale do końca jedność z Ciałem Chrystusa i tym samym dając świadectwo, że jest prawdziwym członkiem Kościoła (s. 52).
M. W ten sposób dochodzisz do wniosku, że poza Kościołem jest tylko ruina i potępienie?
S. Oczywiście. Ci, którzy opuszczają Ciało Chrystusa i rozdzierają jego jedność przez frakcje, są odcięci od wszelkiej nadziei na zbawienie w czasie, gdy pozostają w schizmie, choćby była krótka (s. 52).
Pasuje to doskonale do nauczania Kalwina zawartego w jego pismach na temat konieczności przyłączenia się do prawdziwego Kościoła lub pracy nad jego ustanowieniem,4 jak również pasuje do artykułów 28 i 29 naszego Belgijskiego Wyznania Wiary, napisanego głównie przez Guido De Brèsa, który pozostawał pod wpływem Kalwina.
To nie jest usprawiedliwienie z wiary i uczynków! Kalwin naucza, że Kościół jest jedyną sferą, w której można cieszyć się błogosławieństwem usprawiedliwienia przez samą wiarę. Jest to kolejny dobry powód, dla którego młodzi i starzy święci muszą „połączyć się i zjednoczyć się” z prawdziwym Kościołem, „poddając się jego doktrynie i dyscyplinie; uginając swe karki pod jarzmem Jezusa Chrystusa” (Belgijskie Wyznanie Wiary, 28).
Po piąte, usprawiedliwienie, według Jana Kalwina, przynosi „wyjątkową radość” w rozważaniu dnia sądu.
M. Czy fakt, że Chrystus pewnego dnia będzie sędzią świata, sprawia jakąkolwiek radość naszemu sumieniu?
S. Rzeczywiście, szczególną radość. Wiemy bowiem z całą pewnością, że przyjdzie tylko dla naszego zbawienia.
M. Czyż nie powinniśmy więc drżeć przed tym sądem, aby napełnił nas przerażeniem?
S. Oczywiście nie; staniemy bowiem przed trybunałem sędziego, który jest jednocześnie naszym obrońcą i który wziął nas pod swoją wiarę i opiekę (s. 49-50).
Jakże wnikliwe pytania i przenikliwe odpowiedzi zawiera katechizm genewski! Tylko prawdziwa ewangelia może umożliwić nam kontemplację nadchodzącego dnia sądu bez uciekania w popłochu, drżenia z grozy lub przepełnienia przerażeniem. Tylko usprawiedliwienie przez samą wiarę – zapewnienie, że sprawiedliwość Chrystusa jest nam zaliczona na nasze konto z łaski Bożej bez uczynków – może dać nam pewność, a nawet „szczególną rozkosz”, zarówno teraz, jak i w dniu ostatecznym, w związku z sądem Bożym.
Każda doktryna o usprawiedliwieniu, która nie może tego dokonać, jest zatem fałszywą doktryną o usprawiedliwieniu, a nie doktryną o usprawiedliwieniu nauczaną w Biblii, ani w czasie Reformacji, ani przez Kalwina. Jest to między innymi potępienie rzymskości, fałszywego ekumenizmu, Nowej Perspektywy na Pawła i Wizji Federalnej.
Jan Kalwin – dobry pastor i teolog – głosił dobrą nowinę o usprawiedliwieniu katechumenom w Genewie, a my i nasze dzieci także powinniśmy ją słyszeć i nieustannie w nią wierzyć: „Dziatki, nie rozpaczajcie, gdy rozmyślacie o wielkim dniu sądu. Nie myślcie o nim z beznadziejnym przerażeniem. Rozważajcie go z wyjątkowym zachwytem, bo jesteście usprawiedliwieni, jesteście sprawiedliwi dzięki sprawiedliwości samego Boga, dokonanej w naszym Panu Jezusie Chrystusie, który stanął przed sądem za was dwa tysiące lat temu na krzyżu.”5
Aby uzyskać więcej informacji w języku polskim, kliknij tutaj.
________________________________
