Boża cierpliwość / God’s Longsuffering

Z cnotami miłości, łaski i miłosierdzia blisko spokrewniony jest atrybut cierpliwości. W rzeczywistości można to postrzegać jako aspekt lub działanie tych cnót. W Nowym Testamencie mamy wyrażenia μακροθυμεῖν (makrothumein – być cierpliwym) i μακροθυμία (makrothumia – cierpliwość) odnoszące się do idei cierpliwości. W Starym Testamencie termin, który najbardziej zbliża się do tej koncepcji to אֶ֥רֶך אפַּ֖יִםְ (e-rek appa-yim – nieskory do gniewu, cierpliwy).

אֶ֥רֶך אפַּ֖יִםְ (e-rek appa-yim) występuje w Księdze Wyjścia 34:6: „Wtedy przechodził PAN przed nim i wołał: PAN, PAN, Bóg miłosierny i litościwy, nieskory do gniewu, a bogaty w miłosierdzie i prawdę;”. Z wersetu 5 dowiadujemy się, że Pan ogłasza tutaj swoje imię przed swoim sługą Mojżeszem. W Księdze Liczb 14:18 Mojżesz odwołuje się w swojej modlitwie do imienia Jahwe, aby Bóg przebaczył nieprawość Swemu ludowi, którego zagroził zniszczeniem: „PAN nierychły do gniewu i pełen wielkiego miłosierdzia, przebaczający nieprawość i przestępstwo, który nie uniewinnia winnego, lecz nawiedza nieprawość ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia.” Tutaj רֶך אפַּ֖יִםְ (e-rek appa-yim) jest używane w ścisłym związku z miłosierdziem Jahwe.

Podobnie אֶ֥רֶך אפַּ֖יִםְ (e-rek appa-yim) występuje w Psalmie 86:14-16: „Boże, pyszni powstali przeciwko mnie i zgraja gwałtowników czyhała na moją duszę, a nie mają ciebie przed oczyma. Ale ty, Panie, jesteś Bogiem łaskawym i litościwym, nieskorym do gniewu, pełnym miłosierdzia i prawdy. Spójrz na mnie i zmiłuj się nade mną, udziel swojej mocy twemu słudze i wybaw syna twojej służebnicy.“

„Cierpliwość” nie tylko występuje tutaj w ścisłym związku z łaską i miłosierdziem Bożym, ale poeta odwołuje się także do tej wielkodusznej cierpliwości, gdyż grozi mu zniszczenie ze strony wrogów, którzy go otaczają i chcą go zabić. We wszystkich tych fragmentach „cierpliwość” oznacza stosunek Boga do Jego ludu, który pragnie zbawić w swoim suwerennym miłosierdziu.

Uderzający jest fragment z Księgi Jeremiasza 15:15: „Ty mnie znasz, PANIE, wspomnij i wejrzyj na mnie, a pomścij mnie wobec moich prześladowców. Nie porywaj mnie w swojej pobłażliwości wobec nich. Wiedz, że dla ciebie znoszę hańbę.”. Najwyraźniej prorok tutaj przedstawia wielkoduszną cierpliwość Boga jako postawę Boga wobec Jeremiasza, który jest otoczony przez swoich wrogów chcących go zniszczyć. Boża cierpliwość jest nawet uważana za ostateczną przyczynę lub powód Jego cierpienia z rąk niegodziwców. Znaczenie tej modlitwy jest następujące: „W swej cierpliwości nade mną nie pozwól nieprzyjacielowi tak długo mnie prześladować, aby im się udało i został pokonany”.

Łukasza 18:7 wyraża tę samą myśl: „A Bóg, czy nie pomści krzywdy swoich wybranych, którzy wołają do niego we dnie i w nocy, chociaż długo zwleka w ich sprawie?” Odczyt μακροθυμῶν (makrothumōn – cierpliwie) jest preferowany od μακροθυμεῖ (makrothumei – będąc cierpliwym). Mακροθυμῶν (makrothumōn – cierpliwie) jest trudniejsze do odczytania, a imiesłowem μακροθυμεῖ (makrothumei – będąc cierpliwym) można łatwo zastąpić, aby uprościć znaczenie zgodnie z ideą kopisty. Poza tym μακροθυμῶν (makrothumōn – cierpliwie) wyraża ideę zgodną z kontekstem. Mακροθυμεῖ (makrothumei – będąc cierpliwym) zaprzeczałoby, że Bóg jest cierpliwy dla swojego ludu, natomiast w kontekście nacisk przypada dokładnie na idei, że Bóg  jest cierpliwy względem nich. Zastąpienie czasownika w formie oznajmującej można wytłumaczyć próbą usunięcia pozornego konfliktu z wersetem 8, w którym jesteśmy zdecydowanie przekonani, że Bóg szybko pomści swój lud. Musimy więc uważać, że imiesłów podaje poprawną interpretację.

Co więcej, rozsądna egzegeza zabrania wyjaśniania „w ich sprawie” w Łukasza 18:7, jako odniesienia do wroga, który nienawidzi i prześladuje kościół oraz powoduje cierpienia wybranych żyjących na świecie. Nie ma tu wzmianki o wrogach. Pan mówi o wybranych, którzy cierpią prześladowania na świecie, którzy są napominani, aby zawsze się modlić i nigdy nie omdlewać, i którzy są tu przedstawieni jako wołający do Boga dzień i noc. W Ewangelii Łukasza 18:8 Pan zapewnia nas, że Bóg szybko ich pomści. Pośród tych wszystkich stwierdzeń dotyczących wybranych czytamy, że Bóg zwleka „w ich sprawie“. Byłoby pogwałceniem wszelkiej rozsądnej egzegezy, gdybyśmy odnosili to zdanie do wrogów ludu Bożego.

Idea z Łukasza 18:7 jest zatem taka sama, jak idea z Jeremiasza 15:15. Z tym wyjątkiem, że Łukasz 18:8 dodaje, że Bóg szybko pomści swój lud. Cierpliwość Boga jest z pewnością przejawem Jego miłosierdzia wobec swego ludu. Cierpliwość Boga jest z pewnością przejawem Jego miłosierdzia wobec wybranych. Poprzez dodanie obietnicy, że szybko ich pomści, idea, że ​​pozwoli im niepotrzebnie cierpieć wykluczona jest. Z Łukasza 18: 7-8, a także z Jeremiasza 15:15 dowiadujemy się, że cierpliwość Boga jest przejawem lub działaniem Jego miłosierdzia nad Jego ludem, pojmowanym jako przedmiot nienawiści i prześladowań na świecie.

Ta sama myśl jest wyrażona w 2 Piotra 3:9: „Nie zwleka Pan ze spełnieniem obietnicy, jak niektórzy uważają, że zwleka, ale okazuje względem nas cierpliwość, nie chcąc, aby ktokolwiek zginął, lecz aby wszyscy doszli do pokuty”. Mając na uwadze chwalebną nadzieję nowych niebios i nowej ziemi, gdzie mieszka sprawiedliwość, wierzący są napominani, aby uznać wielkoduszność Boga za zbawienie (w. 15).

W listach Piotra kościół pojmowany jest jako grupa obcych i przybyszów na świecie, którzy mają obietnicę ostatecznego zbawienia i nadzieję na wypełnienie tej obietnicy, ale którzy na świecie muszą cierpieć ze względu na Chrystusa. Zwłaszcza z powodu ich obecnego stanu udręki i ucisku na świecie, chrześcijanie gorąco pragnęli wypełnienia obietnicy i przyjścia Pana w chwale. Niewątpliwie spodziewali się rychłego przyjścia Pana, zapominając, że u Pana jeden dzień jest jak tysiąc lat, a tysiąc lat jest jak jeden dzień. W tych wszystkich okolicznościach zaczęli się niecierpliwić. Ich stan pogorszyła pogarda szyderców, którzy wskazywali na oczywisty fakt, że wszystko pozostało takie, jakie było od początku. Dlatego święci uważali za niedbałość, że Pan nie wypełnił jeszcze swojej obietnicy.

Ale Apostoł woła, że ​​to pozorne opóźnienie Pana nie powinno być postrzegane jako opieszałość. To tylko negatywny sposób powiedzenia, że ​​przyjdzie On tak szybko, jak to możliwe, dla zbawienia Swoich wybranych. Jak Pan wyraził to na końcu przypowieści o niesprawiedliwym sędzi, szybko ich pomści. Fakt, że On nadal zwleka, należy uznać za Jego cierpliwość wobec wybranych. Wszyscy wybrani muszą zostać zbawieni. Nie chce, aby którykolwiek z wybranych zginął, ale aby wszyscy doszli do skruchy. Dopiero gdy liczba wybranych się dopełni, obietnica Boża może zostać ostatecznie i całkowicie zrealizowana. Nie trzeba dodawać, że interpretacja, która wyjaśnia, że ​​termin „wszyscy” odnosi się do wszystkich ludzi, jest całkowicie niemożliwa.