Prof. Herman Hanko
Ukweli huo huo wa Yohana 15:1-8, kwamba Mungu anafanya kazi Katika kiumbe, unafundishwa katika Zaburi 80, ambapo taifa lote la Israeli linalinganishwa na mzabibu. Mzabibu huu uliletwa kutoka Misri na kupandwa huko Kanaani ambako ulikua na kustawi (8-11). Lakini mtunga zaburi anauliza kwahuzuni ni kwa nini Mungu alikuwa amepuuza na kukata mzabibu Wake (12-13).
Katika siku ambazo taifa hilo lilisitawi, Waisraeli walikuwa na watu waliochaguliwa na waliokataliwa, lakini wale waliochaguliwa walikuwa watu mashuhuri katika nchi na kutunza sheria za Mungu. Wakati mzabibu ulikatwawa, sababu ni kwamba taifa ilikuwa, kwa ujumla, waovu na wanaoabudu sanamu. Lilikuwa linajulikana kama taifa lisilomwogopa Mungu, hata kama kulikuwa na watu 7,000 ambao walikuwa hawakupiga goti kwa Baali (I Wafalme 19:18). Hatimaye, taifa lilikua la ufisadi na kupita toba, lilitekwa—kwanza, Ufalme wa Kaskazini, ambao wakati huo ulikuwa Yuda, Ufalme wa Kusini.
Lakini Danieli na marafiki zake watatu waliingia Babeli, kama walivyofanya watu wengine waliochaguliwa kuwa sehemu ya mzabibu uliokatwa. Maandiko yanazungumza juu ya mmea mdogo ulikuwa karibu kufa, na Mmea huo ulisitawi na kumea tena. Utekwa ulikuwa njia ya Mungu ya kukata matawi yaliyokufa kutoka kwenye mzabibu, ili matawi madogo yaliyokuwa yaachwe yakue tena bila kukatwa kichwa.
Tunapaswa kutambua kwamba Ufalme wa Kaskazini ulipotea milele kama taifa.Tangu wakati wa Yeroboamu wa Kwanza, ulikuwa umetumikia sanamu na, kabla ya mwisho wake, Mungu alikuwa amewaita wateule wachache kutoka, kupitia mwaliko wa Hezekia kuja kwa Pasaka huko Yerusalemu (II Kumb. 30).
Ikiwa mtu anaelewa ukweli huu wa msingi, ataona kwamba maandiko kama vile Ezekieli 33:11 na mistari zinazofanana haziwezi kutumiwa kuthibitisha toleo lenye maana na upendo kwa anayekataliwa, lakini yanafundisha kwamba injili inahubiriwa kwa viumbe wa taifa la Israeli kwa wito wake wa kutubu. Hakuna mtu anayeweza kusema kuwa Mungu anafurahi mtu fulani aangamie, kama kwamba ni mtu wa huzuni. Yeye anataka kwa dhati watu wageuke kutoka kwadhambi zao. Hiyo pia yaeleza ni kwa nini, mara kwa mara katika manabii, vitisho vya adhabu kali na ahadi zenye utukufu huhubiriwa kwa taifa la Israeli kwa ujumla.
Kama nilivyosema hapo awali, maandiko inafundisha njia ya kikaboni ya Mungu kufanya kazi; toleo linalokusudiwa vizuri ni la kibinafsi na Muarmenia. Si ajabu kwamba Waarmenia daima wanaruka kutoka maandishi hadi maandishi bila kutoa mawazo yoyote ya kina kwa mstari yenyewe au kujaribu kutafsiri katika muktadha wake aukatika mwanga wa neno lote la Mungu, kwa sababu maandiko yenyewe ni kitengo kikaboni, picha ya Mungu iliyofunuliwa katika Kristo katika kazi zake zote.
Kwa hiyo Maandiko yanafasiri Maandiko na hayawezi kupingana yenyewe. Maandiko hayasemi, kwa upande mmoja, kwamba Mungu anapenda watu wote (nia njema), na pia kwamba Mungu hutimiza amri yake ya uchaguzi nakukemea kwa njia ya kuhubiri, kwa upande mwingine. Wala mtu hawezi kurudi nyuma kwa udhuru wa vilema wa “utata wa dhahiri.”
Hoja moja zaidi lazima hapa isisitizwe. Kuwa Mungu anaihubiri injili, kupitia kwa Kristo na watumishi wake, kwa viumbe maana yake pia kwamba Yeye hushughulika na watu katika vizazi vyao. Mungu hutembelea “uovu wa baba juu ya watoto hadi kizazi cha tatu na cha nne cha wao” ambao hauhifadhi amri ya pili (Kut 20:5).
Kuna mambo mawili kuhusu ukweli huu. Moja ni chanya na nyingine hasi. Chanya ni kwamba Mungu anaokoa Kanisa lake lililo teuliwa katika Mstari wa Vizazi (Mwa. 17:7; Matendo 2:39). Wabaptisti wanafanya makosa ya kusikitisha ya kukataa kazi ya kikaboni ya Yehova ya kikaboni katika agano mbili ya maandiko, licha ya ukweli kwamba Stefano anawaita Israeli katika Agano la Kale “kanisa” la Mungu (Matendo 7:38) na Maandiko inafundishakwamba kanisa ni moja tangu mwanzo wa wakati kwa kurudi kwa Kristo.
Maagizo ya agano nyumbani, shule ya Kikristo na kanisa ndio njia ambayo Mungu anatumia kuendelea na aganolake katika vizazi. Mimi binafsi nimejua familia ambazo zinaweza kuwafuatilia mababu zao kurudi wakati wa yale Marekebisho Makubwa ya Kidini huko Uswisi na Uholanzi. Familia moja Kwa mfano, kuna babu amabaye alikua ameolewa na Ulrich Zwingli, mrekebishaji Mswisi ambaye aliyeishi mwanzoni mwa karne ya kumi na sita.
Hii haimaanishi ya kwamba watu wote katika kila kizazi wameokolewa, kwa kuwa baadhi ya wazazi si waaminifu katika wito wao wa “Mafunzo juu ya mtoto katika njia impasayo kwenda” (Methali 22:6). Lakini inamaanisha kwamba, ingawa Mungu alikuwa pogoa mzabibu kila wakati, mzabibu huo wa kwanza ulizaa vizazi vingi ambavyo kwa kweli vilikuwa watu wake.
Jambo hasi ya hii ni kwamba, kwa kuwa matawi katika mzabibu si watu binafsi lakini vizazi, mara tawi linapokatwa kutoka kwenye mzabibu, wale ambao si waaminifu hupotea katika vizazi vyao.
Ndivyo ilivyo na mataifa yaliyoundwa na familia. Wakati mmoja, Marekani na Ulaya walikuwa na injili na makanisa yao yalisitawi. Lakini vizazi vya hivi karibuni vimeonekana ambavyo vimeazimia kuangamiza Ukristo. Wanaonekana kwamba wanakaribia mafanikio. Mungu anaondoa injili katika mataifa haya, kwa sababu amri yake ya kutubu imetimizwa na dharau, upinzani na chuki kwa wale ambao kwa kweli hufundisha na kuhubiri Injili ya msalaba.
Hali hii inatumika pia kwa makanisa. Mara tu kanisa linapoacha ukweli, hata kwa kiwango kidogo, kusanyiko au dhehebu hilo linakuwa baya zaidi wakati linaendelea katika mafundisho ya uwongo, hadi marekebisho yanapokuwa njia pekee ya kuwaokoa wateule na mabaki haya yanaokolewa kwa njia ya kujitenga. Mungu anawaita waamini wake kutoka katika kanisa ambalo limekuwa kama Laodikia (Ufu. 3:14-22). “Mlango” (20) si moyo wa mtu mmoja-mmoja Walaodikia bali mlango wa kutaniko ambao tena sio moto au baridi bali ni vunguvungu na wenye kumchukiza Mungu.
Wala Yehova hajarudi tena kwenye kanisa au madhehebu kama hilo,ingawa wakati mwingine mtu anaweza kuokolewa kutoka kwa familia ya waasi au Kanisa kama “chapa iliyoondolewa motoni” (Zek. 3:2). “Ufufuo” si jibu. Kinyume na marekebisho thabiti ya kibiblia, ufufuo ni dini ya kina tu, ya kihisia na ya bandia. Tunahitaji kurudi kwa kweli kwa imani kamili ya maandiko na ya imani iliyorekebishwa kuhusu mafundisho na maisha, kuhubiri na sakramenti,nidhamu ya kanisa na serikali (Matendo 20:27).
Mimi binafsi nina jamaa ambao wamehama kanisa kati ya vizazi ambalo vizazi vyao ni vichache tu kati ya washiriki wa kutaniko lolote. Wengi wao hawajisumbui tena juu ya Bwana Yesu Kristo au kanisa lake hata kidogo.
Dhana hii ya kikaboni ya kazi za Yehova ambalo lilipotoshwa halitokani na wazo la Arminian la kwamba Mungu ana uwezo wa kufanya mambo mengi na ambaye amefadhaika, na ambaye anapenda watu wote na anataka kila mtu ulimwenguni aokolewe lakini anashindwa kabisa. Natamani sana kwamba ukweli huumkubwa ulieleweka na kuaminika!
